ADHD (Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder) ဟာ အသက် ၁၀ နှစ်ကျော်လာရင် အလိုလိုပျောက်သွားတတ်တဲ့ ရောဂါမျိုး မဟုတ်ပါဘူး။ ကလေးဘဝမှာ စဖြစ်တတ်ပြီး၊ လူကြီးဘဝအထိ လက္ခဏာတွေ ရှိနေတတ်ပါတယ်။ တချို့ကလေးတွေမှာ အသက်ကြီးလာတာနဲ့အမျှ လက္ခဏာတွေ လျော့သွားတတ်ပေမယ့်၊ တချို့လူကြီးတွေမှာတော့ ဆက်ရှိနေတတ်ပါတယ်။
ADHD လက္ခဏာတွေ ဘယ်လိုပြောင်းလဲ?
- ကလေးဘဝ
အာရုံစူးစိုက်ရခက်ခြင်း၊ အလွန်လှုပ်ရှားခြင်း (hyperactivity)၊ စိတ်တိုလွယ်ခြင်း (impulsivity) တွေ ပိုတွေ့ရတတ်ပါတယ်။
- လူကြီးဘဝ
Hyperactivity လျော့သွားတတ်ပေမယ့်၊ အာရုံစူးစိုက်ရခက်ခြင်း၊ အချိန်စီမံခန့်ခွဲမှုပြဿနာတွေ၊ စိတ်တိုလွယ်ခြင်းတွေ ဆက်ရှိနေတတ်ပါတယ်။
ADHD ကို ဘယ်လိုကုသမလဲ?
1. ဆေးဝါးကုသမှု
Stimulant ဆေးတွေ (ဥပမာ Ritalin, Adderall) နဲ့ Non-stimulant ဆေးတွေ (ဥပမာ Strattera) ကို ဆရာဝန်ညွှန်ကြားချက်နဲ့ သုံးနိုင်ပါတယ်။
2. အပြုအမူဆိုင်ရာကုထုံး (Behavioral Therapy):
အာရုံစူးစိုက်မှုနဲ့ အပြုအမူပြဿနာတွေကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ကူညီပေးပါတယ်။
3. လူနေမှုပုံစံပြောင်းလဲခြင်း:
ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်း၊ အာဟာရပြည့်ဝအောင်စားခြင်း၊ အိပ်ရေးဝအောင်အိပ်ခြင်းတို့က လက္ခဏာတွေကို သက်သာစေနိုင်ပါတယ်။
ADHD နဲ့ လူကြီးဘဝ
ADHD ရှိသူတွေဟာ လူကြီးဘဝမှာ အောင်မြင်မှုတွေ ရနိုင်ပါတယ်။ သူတို့မှာ ဖန်တီးနိုင်စွမ်းမြင့်မားခြင်း၊ စွမ်းအင်ပြည့်ဝခြင်း၊ ပြဿနာဖြေရှင်းနိုင်စွမ်းကောင်းခြင်း စတဲ့ အားသာချက်တွေ ရှိတတ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ရဲ့ အားနည်းချက်တွေကို နားလည်ပြီး ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ လိုပါတယ်။
ADHD ဟာ အလိုလိုပျောက်သွားတတ်တဲ့ ရောဂါမဟုတ်ပေမယ့်၊ သင့်တော်တဲ့ ကုသမှုနဲ့ ထောက်ပံ့မှုတွေနဲ့ လူနေမှုဘဝကို ပိုကောင်းအောင် စီမံနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ADHD လက္ခဏာတွေ ရှိနေရင် ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ပြီး ကုသမှုခံယူဖို့ အကြံပြုပါတယ်။
#SmartKidsCollege
ADHD (Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder) ရှိသူများအတွက် အစားအစာသည် လက္ခဏာများကို သက်ရောက်မှုရှိနိုင်ပါသည်။ တချို့အစားအစာများသည် ADHD လက္ခဏာများကို ပိုဆိုးစေနိုင်ပြီး၊ တချို့အစားအစာများကမူ သက်သာစေနိုင်ပါသည်။ အောက်ပါတို့သည် ADHD လက္ခဏာများကို ပိုဆိုးစေနိုင်သော အစားအစာများဖြစ်ပါသည်။
---
ADHD လက္ခဏာများကို ပိုဆိုးစေနိုင်သော အစားအစာများ
1. သကြားပါသော အစားအစာများ
- သကြားများသော အစားအစာများ (ဥပမာ သကြားလုံး၊ ကိတ်မုန့်၊ ဆိုဒါ) သည် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို မြင့်တက်စေပြီး စွမ်းအင်တက်ကြွမှုကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ထို့နောက် စွမ်းအင်ကျဆင်းမှုကြောင့် အာရုံစူးစိုက်မှုကို ပိုမိုခက်ခဲစေနိုင်သည်။
2. အသင့်စား အစားအစာများ (Processed Foods)
- အသင့်စား အစားအစာများ (ဥပမာ ချိစ်ဘာဂါ၊ အာလူးကြော်၊ မုန့်ပဲသရေစာ) တွင် ပါဝင်သော ဓာတုပစ္စည်းများ၊ ဆိုးဆေးများနှင့် ထပ်တိုးပစ္စည်းများသည် ADHD လက္ခဏာများကို ပိုဆိုးစေနိုင်သည်။
3. ကဖိန်းပါသော အစားအစာများ
- ကော်ဖီ၊ လက်ဖက်ရည်၊ အားဖြည့်အချိုရည်များတွင် ပါဝင်သော ကဖိန်းဓာတ်သည် အာရုံစူးစိုက်မှုကို ယာယီတိုးစေနိုင်သော်လည်း၊ ကဖိန်းဓာတ်များပါက စိတ်လှုပ်ရှားမှုနှင့် အာရုံစူးစိုက်မှုပြဿနာများကို ပိုဆိုးစေနိုင်သည်။
4.
အချိုမှုန့် (MSG) ပါသော အစားအစာများ*
- အချိုမှုန့်သည် ဦးနှောက်လုပ်ဆောင်မှုကို သက်ရောက်မှုရှိပြီး၊ ADHD လက္ခဏာများကို ပိုဆိုးစေနိုင်သည်။
5. အစာဓာတ်မတည့်မှုဖြစ်စေသော အစားအစာများ
- တချို့သူများတွင် ဂျုံ၊ နို့ထွက်ပစ္စည်းများ၊ ဥအမျိုးမျိုးနှင့် ပဲပိစပ်တို့သည် အစာဓာတ်မတည့်မှုကို ဖြစ်စေနိုင်ပြီး၊ ADHD လက္ခဏာများကို ပိုဆိုးစေနိုင်သည်။
6. အဆီများသော အစားအစာများ
- အဆီများသော အစားအစာများ (ဥပမာ အမဲသား၊ ကြက်အရေခွံ၊ အဆီများသော နို့ထွက်ပစ္စည်း) သည် ဦးနှောက်လုပ်ဆောင်မှုကို နှေးကွေးစေနိုင်ပြီး၊ အာရုံစူးစိုက်မှုကို ထိခိုက်စေနိုင်သည်။
7. ဆိုးဆေးနှင့် ဓာတုပစ္စည်းများ
- အစားအစာများတွင် ပါဝင်သော ဆိုးဆေးများ (ဥပမာ Tartrazine, Red 40) နှင့် ဓာတုပစ္စည်းများသည် ADHD လက္ခဏာများကို ပိုဆိုးစေနိုင်သည်။
---
ADHD အတွက် သင့်တော်သော အစားအစာများ
- ပရိုတင်းဓာတ်များသော အစားအစာများ
(ဥပမာ ကြက်သား၊ ငါး၊ ပဲအမျိုးမျိုး)
- အမျှင်ဓာတ်များသော အစားအစာများ
(ဥပမာ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ သစ်သီးများ)
- အိုမီဂါ-၃ ဖက်တီးအက်စစ်ပါသော အစားအစာများ
(ဥပမာ ဆယ်လ်မွန်ငါး၊ သစ်ကြားသီး)
- သဘာဝအစားအစာများ
(ဆိုးဆေးနှင့် ဓာတုပစ္စည်းများ မပါဝင်သော အစားအစာများ)
---
ADHD ရှိသူများအနေဖြင့် မိမိတို့၏ အစားအသောက်ပုံစံကို သတိထားပြီး၊ လက္ခဏာများကို သက်သာစေမည့် အစားအစာများကို ဦးစားပေးရွေးချယ်သင့်ပါသည်။ လိုအပ်ပါက အာဟာရပညာရှင်နှင့် တိုင်ပင်ဆွေးနွေးနိုင်ပါသည်။
ADHD နှင့် အစားအစာတို့ကြား ဆက်နွယ်မှုကို လေ့လာထားသော စာအုပ်များနှင့် အရင်းအမြစ်များကို အောက်တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။ ဤစာအုပ်များသည် ADHD ရှိသူများအတွက် အာဟာရဆိုင်ရာ အကြံပြုချက်များနှင့် သုတေသနဆိုင်ရာ အချက်အလက်များကို ပေးစွမ်းနိုင်ပါသည်။
---
အောက်ပါ citation list သည် ADHD နှင့်ပတ်သက်သော အချက်အလက်များကို ကိုးကားထားပါသည်။ ဤ citation list သည် ယေဘုယျအချက်အလက်များကို ထောက်ပံ့ပေးရန် ရည်ရွယ်ပြီး၊ ပိုမိုတိကျသော သုတေသနဆိုင်ရာ အချက်အလက်များအတွက် မူရင်းသုတေသနစာတမ်းများကို ရည်ညွှန်းပါသည်။
---
### **Citation List for ADHD Information:**
1. **American Psychiatric Association (APA)**
- *Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edition (DSM-5)*.
- ADHD ရောဂါလက္ခဏာများနှင့် ရောဂါအဖြေရှာခြင်းဆိုင်ရာ လမ်းညွှန်ချက်များ။
2. **National Institute of Mental Health (NIMH)**
- "Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD)."
- ADHD ၏ လက္ခဏာများ၊ ကုသမှုနည်းလမ်းများနှင့် သုတေသနဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ။
- Website: [https://www.nimh.nih.gov](https://www.nimh.nih.gov)
3. **Centers for Disease Control and Prevention (CDC)**
- "ADHD in Adults."
- လူကြီးများတွင် ADHD ၏ သက်ရောက်မှုများနှင့် စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ။
- Website: [https://www.cdc.gov](https://www.cdc.gov)
4. **Barkley, R. A.**
- *Taking Charge of Adult ADHD*.
- လူကြီးများတွင် ADHD ကို စီမံခန့်ခွဲခြင်းဆိုင်ရာ လမ်းညွှန်ချက်များ။
5. **Mayo Clinic**
- "Adult ADHD (Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder)."
- ADHD ၏ လက္ခဏာများ၊ ရောဂါအဖြေရှာခြင်းနှင့် ကုသမှုဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ။
- Website: [https://www.mayoclinic.org](https://www.mayoclinic.org)
6. **World Health Organization (WHO)**
- "ADHD in Children and Adults."
- ADHD ၏ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများနှင့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အကြံပြုချက်များ။
7. **CHADD (Children and Adults with Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder)**
- "About ADHD."
- ADHD နှင့်ပတ်သက်သော ပညာပေးအချက်အလက်များနှင့် ထောက်ပံ့မှုဆိုင်ရာ အရင်းအမြစ်များ။
- Website: [https://chadd.org](https://chadd.org)
8. **Faraone, S. V., & Biederman, J.**
- "Neurobiology of Attention-Deficit Hyperactivity Disorder."
- ADHD ၏ အာရုံကြောဆိုင်ရာ အခြေခံများနှင့် ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်များဆိုင်ရာ သုတေသန။
### **ADHD နှင့် အစားအစာဆိုင်ရာ စာအုပ်များ**
1. **"The ADHD Diet: A Guide to Boosting Focus and Reducing Hyperactivity"**
- **စာရေးသူ**: Rachel Bell, Dr. Howard Peiper
- **အကြောင်းအရာ**: ADHD ရှိသူများအတွက် သင့်တော်သော အစားအစာများ၊ ရှောင်ရှားသင့်သော အစားအစာများနှင့် အာဟာရဆိုင်ရာ အကြံပြုချက်များ။
2. **"Finally Focused: The Breakthrough Natural Treatment Plan for ADHD"**
- **စာရေးသူ**: Dr. James Greenblatt
- **အကြောင်းအရာ**: ADHD ကုသမှုအတွက် သဘာဝနည်းလမ်းများ၊ အာဟာရဆိုင်ရာ ချဉ်းကပ်မှုများနှင့် ဓာတ်သတ္တုများ၏ အခန်းကဏ္ဍ။
3. **"The Kid-Friendly ADHD & Autism Cookbook"**
- **စာရေးသူ**: Pamela J. Compart, Dana Laake
- **အကြောင်းအရာ**: ADHD နှင့် Autism ရှိသော ကလေးများအတွက် သင့်တော်သော အစားအစာများ၊ ချက်ပြုတ်နည်းများနှင့် အာဟာရဆိုင်ရာ အကြံပြုချက်များ။
4. **"Healing ADD: The Breakthrough Program That Allows You to See and Heal the 7 Types of ADD"**
- **စာရေးသူ**: Dr. Daniel G. Amen
- **အကြောင်းအရာ**: ADHD ၏ အမျိုးအစားများနှင့် ကုသမှုဆိုင်ရာ နည်းလမ်းများ၊ အာဟာရနှင့် လူနေမှုပုံစံပြောင်းလဲခြင်း၏ အခန်းကဏ္ဍ။
5. **"The UltraMind Solution: Fix Your Broken Brain by Healing Your Body First"**
- **စာရေးသူ**: Dr. Mark Hyman
- **အကြောင်းအရာ**: ဦးနှောက်ကျန်းမာရေးနှင့် အာဟာရဆိုင်ရာ ဆက်နွယ်မှု၊ ADHD အပါအဝင် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာများအတွက် ကုသမှုဆိုင်ရာ အကြံပြုချက်များ။
---
### **သုတေသနစာတမ်းများနှင့် ဝက်ဘ်ဆိုဒ်များ**
1. **National Institute of Mental Health (NIMH)**
- ADHD နှင့် အာဟာရဆိုင်ရာ သုတေသနများ။
- Website: [https://www.nimh.nih.gov](https://www.nimh.nih.gov)
2. **CHADD (Children and Adults with Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder)**
- ADHD နှင့် အစားအစာဆိုင်ရာ အကြံပြုချက်များ။
- Website: [https://chadd.org](https://chadd.org)
3. **Mayo Clinic**
- ADHD အတွက် အာဟာရဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ။
- Website: [https://www.mayoclinic.org](https://www.mayoclinic.org)
4. **Harvard Medical School**
- ADHD နှင့် အာဟာရဆိုင်ရာ လေ့လာမှုများ။
- Website: [https://www.health.harvard.edu](https://www.health.harvard.edu)
---
ဤစာအုပ်များနှင့် အရင်းအမြစ်များသည် ADHD နှင့် အာဟာရဆိုင်ရာ ဆက်နွယ်မှုကို နက်နက်နဲနဲ လေ့လာလိုသူများအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေမည်ဖြစ်ပါသည်။ ပိုမိုတိကျသော အချက်အလက်များအတွက် မူရင်းစာအုပ်များနှင့် သုတေသနစာတမ်းများကို ရည်ညွှန်းပါသည်။
No comments:
Post a Comment